ALUTEAM: Alüminyum Test Eğitim ve Araştırma Merkezi

Kuruluşundan faaliyetlerine, verdikleri eğitimlerden sertifikalara, tamamlayıcı altyapı programlarına, amacına ve hedeflerine kadar ALUTEAM hakkındaki her şeyi Dr. Ebubekir KOÇ ile konuştuk.

 

 

 

ALUTEAM hakkında bilgi verir misiniz?

Alüminyum Test Eğitim ve Araştırma Merkezi (ALUTEAM) bir proje olarak ortaya çıktı. Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi ve alüminyum sektörünün önemli temsilcilerinin desteği ile kurulan Girişimci Alüminyum Sanayicileri ve İş Adamları Derneği’nin (GALSİAD) ortaklaşa yürüttüğü projenin temelleri 2011 yılında “AluExpo” Fuarı’nda imzalanan işbirliği protokolü ile atıldı.

ALUTEAM akademinin araştırma kapasitesi ile sanayinin üretim tecrübesini birleştirerek,  alüminyum üretimi yapan firmaların katma değeri yüksek alanlarda farklılaşmalarını sağlayacak ürün geliştirme faaliyetlerine katkı sağlıyor ve üniversite-sanayi işbirliği çerçevesinde bir eğitim, araştırma ve test merkezi olarak faaliyet gösteriyor. 

Faaliyetleriniz nelerdir?

Alüminyum sektörünün bilgi eksenli gelişmesini ve imalat teknolojilerinin kullanılması ile üretim süreçlerinin iyileştirilmesi ve ürün çeşitliliğinin artmasını sağlayacak; ortak, akredite bir test, eğitim ve araştırma merkezi olarak hizmet vermekteyiz. Üniversitemizde metalografik testler, mekanik testler, ısı-enerji testleri yapılmakta ve sistem testleri için hazırlıklar devam etmektedir.

Metalografik testler; numune hazırlama ve dağlama, makro yapı analizi, mikro yapı incelemeleri ve elemental analizdir. Mekanik testler; mikrosertlik, universal sertlik, çekme - basma - 3 nokta eğmedir. Isı-enerji testleri; termal görüntüleme ve ölçüm, sıcaklık ölçüm ve kayıt, baca gazları analizi, iç ortam kalitesi ölçümü, islilik, enerji ve harmonik analizdir. Sistem testleri; ısıl performans testleri yapıyoruz, diğer testler için çalışmalarımız devam ediyor.

Eğitimlerimiz mesleki ve teknik olarak iki gruba ayrılıyor. Eğitim sonunda katılım sağlayan kişilere sertifika veriyoruz.

Alüminyum sektörü özelinde ve sektörün yönlendirmesi ile mevcut malzemelerin optimizasyonu ve alternatiflerinin geliştirilmesi için araştırma ve saha çalışmaları yapılıyor. Katma değerli ürünler üretilmesi (savunma, havacılık, otomotiv, medikal) ve mevcut ürünlerin katma değerlerinin arttırılması (mekanik, yüzey vb. gibi) büyük önem kazanmıştır. ALUTEAM’de sağlamış olduğumuz ortak bilgi ağı ve alt yapı ile firmalara üretim süreçleri konusunda destek sunuluyor.

Verdiğiniz eğitimleri neye göre oluşturuyorsunuz?

Genel olarak eğitim talepleri sektörden geliyor. Eğitim talep ettikleri başlıkları bize bildiriyorlar, biz de gerekli hazırlıklarımızı yapıp sunumlarımızı gerçekleştiriyoruz. Firmalarımız özel başlıklarda eğitim taleplerinde bulunduysa, onlara özel bir içerik oluşturuyoruz. Mesela Türk Hava Yolları Tekniş A.Ş. ile buna benzer bir eğitim yaptık. Tasarım ekibinin özel bir üretim yöntemiyle ilgili eğitime ihtiyacı vardı. Firma içerisinde konuyla ilgili çalışan bir ekip gönderdiler. Burada teorik ve uygulamayı kapsayan özel bir eğitim gerçekleştirdik. Alüminyumla alakalı üretim eğitimleri,  uygulama eğitimleri, kalite kontrol eğitimleri, tasarımla ilgili eğitimler vs. bunlarla alakalı müfredatı da oluşturarak eğitimleri gerçekleştiriyoruz. Birçok üniversitede çalışan hocalarımız var, onlarla uygun gün ve saat belirleyip bu eğitimleri gerçekleştiriyoruz.

Eğitimlerinize katılan kişilere sertifika verdiğinizden bahsettiniz. Peki, bu sertifikanın geçerliliği nedir?

Bunlar üniversitenin verdiği sertifikalardır. Ama siz milli eğitim ya da İş-Kur bağlantılı bir sertifika olsun istiyorsanız, bu sertifikanın neye yarayacağı esastır. Bununla alakalı bir mesleki eğitiminiz varsa bu durumlarda sertifikayı sınava girip alıyorsunuz. Bu konuda uzman bir firmamızla anlaştık ve firma o sınavları yapıyor.

 

Biliyorsunuz, uygulama yapacak olan montaj ustalarının mutlaka bir ustalık belgesinin olması zorunluluğu getirilecek. Eğer bu ustalar, bir meslek lisesinden veya üniversitenin ilgili bir bölümünden mezun olmadılarsa o işi yapabilmeleri için bir mesleki yeterlilik belgesine ihtiyaçları var.

“Mesleki Yeterlilik Eğitimi” veren kurumların eğitim fazları bizim sektörümüze yönelik değil. En büyük sorun buradan kaynaklanıyor. Mesela bir fabrikada ekstrüzyon makinesinde çalışan operatörün kaynakçı sertifikası var; çünkü Halk Eğitim Merkezi’nde Kaynakçılık var. Elinde sertifika var mı var, fakat gerçekte kendisi operatörlük yapıyor, elindeki sertifika kaynakçılık. Biz burada ne yapabiliriz diye düşündüğümüzde, kendi sektörümüzle alakalı Halk Eğitim Merkezleri olabilir, o fazları açıp o fazlar üzerine mesleki eğitim sertifikasını vermek geliyor aklımıza. En azından bizim sektörümüzle ilgili kıymetli bir adım atılmış olunur.

Bununla alakalı eğitim faaliyeti söz konusuysa o eğitim faaliyetinin içeriği de oluşturulur. Fakat şu ana kadar özel eğitim paketleri dışında herhangi bir eğitim talebi gelmedi.

Gelecekte bir kalıpçı ustası sertifikası, ekstrüzyoncu sertifikası vs. mutlaka gerekecek. Bu denetimler yakında olacaktır, dolayısıyla bu programı bizim başlatmamız gayet doğaldır. Bunun için altyapımız hazır.

Isıl performans testleriniz hakkında bilgi verir misiniz?

Bu testlere 10.077 kapsamında yeni başladık. Bu hesap yöntemiyle, simülasyonla uluslararası standartlara uygun olarak yaptığımız bir test.

Yeni kapsamda da gündemimizde sistem testleri konusu var. Sistemin rüzgâr yükünü, sızdırmazlığını test edebileceğimiz üniteler kuruyoruz. Kapı pencereyle alakalı daha küçük boyutta yine aynı şekilde rüzgâr yükü, sızdırmazlık gibi başlıklarla testler yapılacak. Hatta ihtiyaç duyulursa altı eksen yükleme testleri de yapılabiliyor bu tür sistemler için.

Tamamlayıcı altyapı programlarınızdan bahseder misiniz?

Tamamlayıcı altyapılar programı altyapılarda mükerrerliği engellemek, atıl test ve araştırma altyapıları oluşmasına engel olmak üzere ilgili araştırma merkezleri arası başlatılmış bir çalışma. Çelik Araştırma Merkezi, Ankara Atılım Üniversitesi’nde Malzeme Şekillendirme Mükemmeliyet Merkezi ile altyapı paylaşımı üzerine anlaşmalar yaptık. Bunun dışında Süleyman Demirel Üniversitesi’yle anlaşmaları bitirdik, altyapı paylaşımı yapıyoruz. Gebze Teknik Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesi ile görüşüyoruz.

Bazen kamu kuruluşlarından ya da devletten gelen birtakım talepler olabiliyor. Bunların teknik anlamda yanıtlanması ya da içerik üretilmesiyle ilgili sıkıntı mevcut. Firma yetkilileri belki yanıtı kendi tecrübeleriyle biliyorlar ama onların verdikleri yanıtın bir kaynağa dayanmaması nedeniyle sorun yaşanıyor. Dolayısıyla sizin teknik bir sorunun yanıtını almaya yönelik bu tür çalışmalar yapmanız ya da bir müfredat oluşturmak mümkün mü?

Tabi ki mümkün; fakat şu şerhi düşmemiz gerekiyor; Siz ne kadar zorlanıyorsanız, az önce konuştuğumuz lisans meselesinde olduğu gibi, biz de zorlanıyoruz. Bu kaynakları burada oluşturmak adına, sağ olsunlar sanayicilerimizin ve GALSİAD’ın sabırlı katkısı çok kıymetli. Yani farkındalar, biz birçok konuda daha tamamlamamız gereken çok şey var, onlar da merkezin olgunlaşması için katkı sağlamaya devam ediyorlar. Bu sabırlı katkı, uzun vadede sektörün, kısacası Türkiye’nin işine yarayacak bir duruma dönüşüyor. Literatür konusundaysa hiç sıkıntı yok. Gerekli araştırmalar arkadaşlarımız tarafından yapılır ve gerekli formatta size ulaştırılır. Ama bir bilgi oluşturulması gerekiyorsa biraz daha sabır gerekiyor. Bilgi oluşturmak ürün geliştirmek gibi bir mesele değil, daha uzun soluklu çalışılması gereken bir konu. Biz firmalarımızı bu konularda tamamlayıcı olarak buradayız.

Farklı farklı yerlerde benzer işler yapılıyor ama iletişimsizlik ve neler yapıldığıyla ilgili bilgisizlik bu işlerin tekrar tekrar yapılmasına neden oluyor.

Türkiye’nin kötü kaderi bu. Her yerde benzer durumlar yaşanıyor. Eğitimden tutun da iş hayatına kadar bu bahsettiğiniz iletişimsizlik söz konusu. Özellikle devlet destekli yapılan burası ve benzeri yatırımların muhakkak altyapısını paylaşarak koordinasyon içinde bunu yapması önemli. Çünkü aynı hizmeti veren benzer yerlerin açılması anlamsız ve verimsiz oluyor. Bunlar çok kötü durumlar.

Burası tamamen bir organizasyon tamamlamasıdır. Gerçekten de sistem birbirini buldu. Buranın bu duruma gelmesi bütün bir sektörün başarısı aslında.

Bu sektör için, Türkiye için vakti gelmiş bir iştir bu. Artık çalışma alanları çeşitlendi. Sanayici neden böyle bir arayışa girdi, niye üniversite üniversite geziyor? Çünkü rasyonel bir ihtiyaç ortaya çıktı. Karşılıklı ihtiyacı çözecek şekilde, rekabet öncesi konularda, reel işlere odaklanıp onları yapmaya çalışırsak işler de gelişir bu merkezler de gelişir. Burası bunu geliştirebilecek esnekliğe sahip. Mesela siz kendinizle ilgili bir koordinatörlük isteyebilirsiniz. Yani kapı ve pencere konusunda özel çalışmalar isteyebilirsiniz.

Bizim için öncelik bilgi, bilginin üretilmesi ve yaygınlaşması. Sene sonuna kadar uluslararası, nitelikli, görünür 30 yayın hedefimiz var, 17 tanesi şimdiden gerçekleşti. Türkiye alüminyum sektörünü uluslararası camiada bilgi eksenli olarak göstermeye başladık. Mesela bir firmamız ile levha üzerine ortak bir çalışma yaptık. Sonra dünyanın en iyi malzeme konferansında bu çalışmayı tam metinle beraber sundular. Bizim arkadaşlar Amerika’da, Avrupa’da kısacası bütün dünyada ilgili yerlere gidip hem sektörü, hem bizi, hem de üniversiteyi temsil ediyorlar. Üniversite de bunu istiyor, kazancı bu oluyor. Önümüzdeki sene için de planımız buranın uluslararasılaşması çalışması. Bu çalışmalara başladık, ikinci 6 ayda bunun hazırlığını yapacağız. 2019 içerisinde de Türkiye’nin sağladığı yabancı öğrenciyi buraya çekmek için sağladığı çeşitli fonlar kapsamında da yabancı araştırmacıları ekibimize kazandıracağız. Araştırma faaliyetlerinde farklı bakış açısı meselesi çok önemlidir. Ne kadar farklı kültürden göz bakarsa bir meseleye, problem o kadar nitelikli çözülür. Aynı probleme farklı kültürel arka planından bakmak çok kıymetli bir durum. Biz bunu da sağlamaya çalışıyoruz. Siz yeter ki bu desteği oluşturun, biz elimizden geleni yaparız. En önemli anahtar, çözülmesi beklenen problemin sizlerin üretim hattında olması. Problemi buraya ulaştırmak gerekiyor. Bazı firmalarımız bu konuda çok gayretliler. Problemi getiriyor ve diyor ki “Bende 10 tane problem var. 6-7’siyle ben uğraşayım, benim Ar-Ge departmanım çalışsın; ama 2’siyle 3’üyle de siz uğraşın” diyor. Burada kapasiteyi bu şekilde oluşturup geliştirebiliriz. Siz bize problemleri getirirseniz bu ekipler problemleri çözdükçe kapasite gelişir, uzmanlık sektöre uygun hale gelir. Siz problemleri getirdikçe test ekipmanları sizin ihtiyaçlarınıza göre oluşuyor. Reel konu ne ise ona uygun hale geliyor. Abartı, ekstrem durumlara girilmiyor, girilecekse bile bu bir ihtiyaçtan kaynaklanıyor.

Şunu anlamamız gerekiyor. Biz vasatı yukarı çekmeye çalışıyoruz. Merkezin görevi bu, bizden bekleyeceğiniz şeyin bu olması lazım. Vasatın çok üstünde bir performans da değil, vasatın biraz üstüne duralım, bunu yavaş yavaş beraber yapalım. Peki, vasatın üstüne nasıl çıkarız? Kaliteyi arttırarak çıkarız. Çok reel ve rasyonel olmamız gerekiyor ve bunu hızlı yapabileceğimiz bir yer olmalı. Bu tür durumlar sağlandığında biz zaten gerisini çözüyoruz. Anahtar; üretim hattından ve ürünlerden gelecek problem, yani iş!

Son olarak, firmalarımıza, sektör temsilcisi birliklerimize oluşturdukları iş ve potansiyel için, İstanbul Kalkınma Ajansı ve TÜBİTAK gibi proje finansman desteği sağlayan kuruluşlarımıza verdikleri destek için teşekkür ederiz. Ayrıca, bizleri sektörümüze ulaştıran sizlere, kıymetli ALU&Art ve Win&ARTProje Dergileri ekibine de teşekkür eder, başarılarınız devamını dileriz.

ALUTEAM: Aluminium Test Training and Research Center

We spoke with Dr. Ebubekir Koç about everything regarding ALUTEAM, from its establishment to its activities, from the trainings it provides to certifications, to the complementary infrastructure programs, to the goals and objectives.