Doç. Dr. Önder AYER: “Sanayimiz ve Üniversitelerimiz El Ele Vererek Alüminyum Sektörüne Katma Değerli Üretim Gücü Kazandıracak”
Doç. Dr. Önder AYER ile kariyer yaşamının izinden giderek alüminyum üzerine gerçekleştirdiği akademik çalışmalar ve uluslararası başarıları hakkında bilgiler edindiğimiz, sektörü akademik pencereden tanımladığımız, üniversite - sanayi işbirliklerine parantez açtığımız bir röportaj gerçekleştirdik.
Bize biraz kendinizden bahsedebilir misiniz?
1981 yılında İstanbul’da doğdum. İlk, orta ve lise eğitimimi İstanbul’da tamamladım. Sonrasında 1999 yılında Trakya Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü’nü kazandım. 2003 yılında fakülte ve bölüm birincisi olarak mezun oldum. Mezuniyet sonrasında Hidro-Mak firmasında üretim mühendisi olarak çalıştıktan sonra 2004 yılının ocak ayında Trakya Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde araştırma görevlisi olarak görev yapmaya başladım. Sonrasında yüksek lisans ve doktora eğitimimi Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü’nde tamamladım. Yüksek lisans ve doktora çalışmalarımda ileri ekstrüzyon ve radyal ekstrüzyon üzerine “Düz dişlilerin imalat yöntemi optimizasyonu ve analizler” olarak doktora çalışmamı tamamlayarak Dr. ünvanı aldım. 2020 yılında doçent unvanını aldıktan sonra rektörümüz Prof. Dr. Erhan TABAKOĞLU tarafından doçent kadrosuna atandım.
Yurtdışındaki deneyimlerinizden bahsedebilir misiniz?
Yurtdışı deneyimi olarak Çek Cumhuriyeti’nde Technical University of Liberec’de 6 ay misafir araştırmacı olarak görev yaptım. Çek Cumhuriyeti’nde bulunduğum süre içerisinde Skoda firması ile Technical University of Liberec ortaklığında yürütülen Avrupa Birliği projesinde gözlemci olarak yapılan çalışmaları izledim ve oradan üniversite-sanayi işbirliğiyle ilgili önemli bilgiler ve tecrübeler edindim. Buna ek olarak Erasmus+ programı kapsamında Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Litvanya’da çeşitli üniversitelerde misafir öğretim elemanı olarak ders verdim. Halen Trakya Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde Erasmus+ Bölüm Koordinatörü olarak görev yapmaktayım. Öğrencilerimizin mühendislik alanında yurtdışı deneyimi kazanması amacıyla çok sayıda üniversite ile anlaşma gerçekleştirdim ve öğrencilerimizin öğrenimleri süresinde gerek öğrenci değişimi gerekse staj hareketliliği programlarına katılabilmesi için çaba göstermekte ve onlara imkan sağlamaya çalışmaktayım. Bir mühendisin sürekli kendini geliştiren, okuyan yenilikleri takip eden ve uluslararası düzeyde belirli bir seviyede olması gerektiğini düşünmekteyim. Bu amaçların mühendislik öğrencilerimizin yurtdışı deneyimi kazanmasının da önemli olduğu inancındayım. 2019 yılından itibaren rektör hocamız Prof. Dr. Erhan TABAKOĞLU tarafından bölümümüzden Dr. Öğrt. Üyesi Gürkan İRSEL ile birlikte görevlendirilerek, üniversitemiz bünyesinde açılması amaçlanan tarım aletleri test merkezi altyapısı için Almanya’da bulunan AMAZONE, JOHN DEERE gibi firmaların test merkezleri ve fabrikaları, AgriTECHNICA fuarı ile birlikte Almanya’nın bu alanda akreditasyon hizmeti veren DLG firmasını ziyaret ederek çeşitli görüşmeler gerçekleştirdik. Bu alanda ortak işbirliği için proje çalışmalarımız halen sürmektedir.
Trakya Üniversitesi’nden bahsedebilir misiniz?
Trakya Üniversitesi tarihi başkent Edirne’de 1982 yılında kurulmuş, bünyesinde 14 fakülte, 5 enstitü, 4 yüksekokul, 10 yüksekokul ve 1 merkez laboratuvar barındıran, Türkiye’nin Balkanlara açılan kapısı misyonuyla çok sayıda soydaşımız başta olmak 5714 yabancı öğrenci ve toplamda 48153 öğrencisiyle ülkemize ve Balkanlara rektörümüz Prof. Dr. Erhan TABAKOĞLU önderliğinde hizmet etmektedir.
Akademik çalışmalarınız hakkında bilgi verebilir misiniz?
Akademik hayatıma başladığım dönemlerde çalışma konusu araştırırken alüminyumun mühendislik malzemesi olarak gelecek vadeden bir potansiyeli olması ilgimi çekti. Sahip olduğu özellikler bakımından hafif, dayanıklı, korozyona direnci ve geri dönüştürülebilir olması sebebiyle önemli bir malzeme olan alüminyuma ve karmaşık profillerin üretilmesini mümkün kılması sebebiyle de ekstrüzyon yöntemine ilgi duymaya ve bu alanda araştırmalarıma başladım. Sonrasında alüminyumun ekstrüzyon yöntemi ile şekillendirilmesi ve ekstrüzyon kalıp tasarımı temelinde çeşitli akademik çalışmalar yaptım. Çalışmalarımda deneysel yöntemlerin yanı sıra sonlu elemanlar yöntemi tabanlı çeşitli yazılımları da kullanarak modern mühendislik yaklaşımlarından faydalanarak çok sayıda makaleyi uluslararası saygın akademik dergilerde ve Almanya, Çek Cumhuriyeti, Letonya, Polonya, Bulgaristan, Ukrayna gibi ülkelerde de hazırlamış olduğumuz bilimsel çalışmalarımızı bildiri olarak çok sayıda konferanslarda sunarak ülkemizi temsil ettim. Alüminyum ekstrüzyon sektörüne katkı olması açısından Trakya Üniversitesi ders havuzunda “Alüminyum Alaşımlarının Şekillendirilmesi” isimli bir lisans dersi ve “Alüminyum Ekstrüzyon Teknolojisi” adında bir adet yüksek lisans dersini öğretim planına dahil ettim. Bu alanın yanı sıra hafif metallerden olan magnezyumun şekillendirilmesi üzerine de çalışmalarımı genişlettim ve alüminyum ile magnezyum ve alaşımlarının şekillendirilmesi üzerine deneysel ve teorik yöntemlerin kullanıldığı ve şekillendirmenin malzemenin iç yapı ve mekanik özelliklerine etkisini inceleyen çalışmalar yapmaktayım. Bunlara ek olarak iki TÜBİTAK projesinde araştırmacı ve çeşitli projelerde danışman olarak görev yapmaktayım.
Alüminyum sektörünün geleceği hakkında düşünceleriniz nelerdir?
Alüminyum 20 yılda kullanım alanını oldukça genişleten önemli bir mühendislik malzemesi olarak ön plana çıkmaktadır. Şekillendirme yöntemi olarak dökümden, sac şekillendirmeye, dövmeden ekstrüzyona çok farklı yöntemlerin kullanılmasına imkân tanıyan bir malzemedir. Şekillendirilmesi kolay, hafif, dayanıklı ve geri dönüştürülebilir özellikleriyle ön plana çıkmaktadır. Elektrikli araçların sayılarının artması, karbon emisyonlarının düşmesi ve daha düşük yakıt/enerji sarfiyatı için otomotiv ve taşımacılık sektörü başta olmak üzere alüminyuma duyulan ihtiyaç artmaktadır. Çalışma alanım olan alüminyum ekstrüzyon sektörü farklı araştırmalarda yapılan öngörülerde 2030 yılına kadar 2 katına büyüyeceği açıklanmaktadır. Ülkemizde ekstrüzyon sektörünün sahip olduğu potansiyel ile bu pazarda önemli bir aktör olacağından şüphem yok. Bu hedefte, sanayimiz ve üniversitelerimiz birlikte çalışarak bilimin ışığında yüksek kalitede katma değerli üretim yapan bir ülke olacağına inanıyorum.
Üniversite-sanayi işbirliği hakkında düşünceleriniz nelerdir?
Son yıllarda üniversite-sanayi işbirliğinin olması gereken şekilde uygulandığını görüyorum. Ar-Ge ve tasarım merkezlerinin sayıları her geçen gün artıyor ve bununla birlikte bu merkezlerde çalışan teknik personel, mühendis sayıları da artmakta. Bu ülkemizin katma değerli üretim yapabilmesi yolunda çok önemli bence. Ama hala önümüzde mesafe kat etmemiz gereken uzun bir yol bulunuyor. Zorlu bir yol ancak teknik altyapımız ve yetişmiş mühendis ve teknik personelimiz ile bu yolu başarıyla geçerek istediğimiz hedefe ulaşabileceğimiz konusunda çok umutluyum. Bu yolda üniversitelerimize önemli bir görev düşmekte ve üniversitelerimiz sanayiye destek olmalı ve yapılan tezlerin, bilimsel çalışmaların ülkenin üretimine direk katkı sağlayacak şekilde, sanayinin problemlerine çözüm olacak veya yol gösterecek şekilde olması gerektiğini düşünüyorum. Sektöre katkı sağlamak için bir akademisyen olarak elimden gelen katkıyı vermeye uğraş vererek ve genç mühendislerimize yol göstermeye çalışmaktayım.
Değerli vaktinizi ayırdığınız için teşekkür ederiz. Son olarak eklemek istediğiniz bir konu var mı?
Sektörde yaşanan en yeni gelişmeleri aktardığınız, firmaların çalışmalarına yer verdiğiniz, yayınlarınızla alüminyum sektörünün yarınlarına ışık tuttuğunuz için Win&ARTProje - ALU&Art Dergileri ekibine ve sizlere teşekkürlerimi sunuyorum.
Assoc. Prof. Dr. Önder AYER: “Our Industry And Universities Will Work Hand In Hand To Bring Value-Added Production Power To The Aluminum Industry”
We conducted an interview with Assoc. Prof. Dr. Önder AYER in which we traced his career path, and thereby learned about his academic studies and international achievements on aluminum, and defined the sector from an academic perspective, while placing particular focus on the university-industry collaborations.
